The Lethal Triad (مثلث الموت)

* أتوجه بهذا الموضوع للمشيرين وكل من لهم فى الرعايه  وأبداء النصائح من اباء وامهات واصدقاء

شخصيه الجراح غالبا بتميل الى "الحلول النهائيه" ..
فى مشكله ، بنشمر دراعتنا وهات المشرط ..
افتح وصلح
وانتهينا !

اوقات كتير بيكون ده فى مصلحه المريض اننا نحل مشكلته بسرعه ونخلصه من الوجع اللى فيه ...

ولكن فى بعض الحالات الاندفاع لحل المشكله قد يؤدى الى موت المريض

وده اللى هتكلم عنه النهارده

فما هو مثلث الموت ؟!
بيسموه فى لغه الطب فعلا مثلث الموت "The Lethal Triad"

وبيتكون من 3 حاجات ( انخفاض درجه حراره الجسد Hypothermia، زياده نسبه الاحماض فى الدم Acidosis، اختلال قدره الدم على التجلط Coagulopathy)

المثلث ده بيحصل فى المريض ذو الاصابات المتعدده ..
واللى لو حصل بيدخل المريض فى دائره مفرغه من ال3 حاجات دول وتقريبا يستحيل انه يطلع من المثلث ده
والنهايه انه بيموت مهما تدخلنا او ادينا ادويه ..

بالذات زياده الاحماض فى الدم اول ما بتحصل بتعنى بدايه المثلث ولا يمكن ايقافه ابدا ..

الموضوع ده الباحثين ابتدوا يلاحظوه من 20 سنه فاتوا ..

ايه اللى لقوه ..

مريض مصاب فى حادثه مثلا وعنده اصابات متعدده فى الكبد والطحال والاوعيه على كام كسر ..
حاجه صعبه جدا !
فكانت المستشفى بتتقلب ويجروا بالمريض ده على اوضه العمليات علشان يصلحوا كل الجروح والاصابات الشديده دى
كتر خيرهم !
ويشمر الجراحين دراعاتهم وهاتك يا تصليح بقى
ويتفننوا فى التصليح علشان يرجعوا كل حاجه زى ما كانت فى الاول
لأ حقيقى كتر خيرهم
وفجأه وهما شغالين او يمكن بعد ما يخلصوا شغلهم او بعد يوم من العمليه يلاقوا قلب المريض توقف
ويحاولوا يعملوا انعاش قلبى رئوى .. مفيش فائده

كانوا بيقفوا مشلولين !
ده احنا صلحنا كل حاجه
ليه مات ؟؟؟؟؟؟
..
بره معندهمش مبدأ قضاء الله ..
فابتدوا يبحثوا فى الموضوع

واكتشفوا "The Lethal Triad"
مثلث الموت ..

عينات الدم اللى بتتسحب من المرضى بعد ما يموتوا نتيجه حوادث صعبه بعد ان تم علاجها لقوا فيها حموضه عاليه فى الدم واختلال شديد فى قدره الدم على التجلط مع ملاحظه البروده الشديده اللى بيكون فيها المريض وقت موته وابتدوا يعملوا ابحاثهم الى ان توصلوا لحقيقه "مثلث الموت"

والجراحين منهمكين فى تصليح كل حاجه بدقه .. بينسوا اهم حاجه ..
الطبيعه البشريه The Physiology

بينسوا ان الجسد اللى بيتعاملوا معاه مش بس انسجه متهتكه ولازم ترجع لطبيعتها لكن فيه كيمياء وفسيولوجى ..
فيه حراره وفيه مواد كيماويه وفيه نزيف من اماكن يستحيل التحكم فيها ..
الموضوع مش قطع ولا تهتك فى اعضاء ..
الموضوع "حاله"
حاله الجسد ككل ..

وطلعت ثوره فى عالم الجراحه  اسمها DCS ودى اختصار ل Damage Control Surgery
المفهوم ده لاقى اعتراضات شديده جدا من الجراحين على مستوى العالم فى بدايته
لانه بيهدم مبادىء اساسيه عند فكر الجراح ..

ايه المفهوم ده ؟

انك لما تتعامل مع مريض ذو اصابات متعدده شديده مينفعش تعالج كل حاجه فى لحظتها ..
لازم يدخل اوضه العمليات فورا
ولكن مش للاصلاح النهائى
ولكن لاصلاح الحاجات الاساسيه اللى ممكن تموت العيان او تدخله فى مثلث الموت ..
وبعد كده العمليه تقف .. !!!

ده حتى ممكن ميقفلوش بطن العيان ويسيبوها متغطيه بجهاز مؤقت !
جهاز زى اللى قدامك كده فى الصوره وظيفته انه يغطى البطن وهى مفتوحه ويمنع حدوث عدوى .. ولكن تظل بطن العيان مفتوحه !

ويدخل العيان فورا لغرفه العنايه المركزه ..
اللى هدفها تمنع اى فرصه لحدوث مثلث الموت ..

يقوم اطباء العنايه المركزه بمحاوله انهم يعكسوا مثلث الموت  .. يدفوا العيان ويعالجوا زياده الاحماض ويدوا بلازما وعوامل تجلط اللى بتساعد على تقليل فرص حدوث اختلال فى تجلط الدم

ولما حاله المريض تستقر بعد 48 ساعه وقتها يرجع اوضه العمليات علشان نصلح بالراحه كل حاجه واحنا متطمنين ان الجسم بِعَد تماما عن مثلث الموت وهيقدر يستحمل العمليات المعقده اللى هتتعمل لاصلاح الجروح ..

طبعا ده لاقى هجوم شديد من الجراحين
لان الجراح مبدأه يصلح كل حاجه فى وقتها ..
ليه يدخل العيان مرتين غرفه العمليات لما ممكن يدخله مره واحده ؟!!!!
ويعنى ايه تبقى المشكله قدامه وفى ايده يصلحها وميصلحهاش !!!!!!

القرار ده عاده اللى بياخده الجراحين القدام .. الحكماء .. اللى الحياه وكتر الحالات علم عليهم ..

هو اللى بيقول المريض ده هنتبع معاه سياسه ال DCS
هو ده اللى بيمنع اندفاع الجراحين الصغيرين وحماسهم لانهاء كل مشكله فورا وبيمنعهم من الاستمرار فى العمليه وبياخد قرار انه المريض يتنقل فورا للعنايه المركزه
هو اللى بيقدر يتوقع حدوث مثلث الموت قبل ما يحصل 
هو اللى بيتابع كيمياء الدم وحراره المريض ومابيتشغلش بجراحات المريض واسترجاع الشكل الطبيعى له Anatomy عن طبيعه المريض Physiology

انا ليه اتكلمت بقى فى موضوع ال DCS ومثلث الموت

لان الجِراح مش بس جراح جسد ..
فى جِراح نفسيه شديده جدا تشبه حاله المريض ذو الجراحات المتعدده بعد حادثه خطيره ..
ومحتاجه حكمه شديده فى التعامل معاها ..

محتاجه جراح قديم حكيم مش مندفع و مش بيهمل الطبيعه البشريه

احنا اوقات لما نتعرض لحاله حد تعبان نعمل ايه ؟

نشمر دراعتنا .. وهاتك يا تصليح ..

تأنيب ، توبيخ، لوم، نصائح .. الخ
كل اللى نفسنا نعمله فيه بنعمله
وفى معظم الوقت بنكون بنعمل ده بنيه حسنه وهدفنا ان اللى قدامنا يكون كويس

بس الحقيقه .. احنا بنموته ......

التعامل مع النفوس المجروحه وخصوصا الجراح الصعبه العميقه محتاجه حد حكيم جدا ..
محتاجه حد مش متسرع فى الحلول ..
محتاجه حد يحط اساسيات ويأكد عليها قبل ما يحل المشكله نفسها ..
محتاجه حد يظبط الوقت الصح اللى يتدخل فيه لحل المشكله مش بدرى ولا متاخر..

محتاجه حد ياخد باله من 3  حاجات اساسيه تؤدى لمثلث الموت جوه النفس البشريه

* درجه الحراره ... اى الاحتياج للتدفئه ، التواجد حتى الصامت ، الحضن
* الحموضه ...  اى الافكار المتعفنه التى تؤدى لمشاعر سلبيه تزيد من شده الام الحاله وتعطل شفاءها
* قدره الدم على التجلط .. اى حمايه النفس من اجترار الالم والمشاعرالتى تسجن المتألم داخل نفسه

تريثوا عندما تتعاملوا مع النفوس الجريحه
اهتموا ان تعكسوا مثلث الموت
تواجدوا !


لقراءه اكثر عن موضوع Damage Control Surgery & Lethal Triad :

* http://www.trauma.org/archive/resus/DCSoverview.html
* https://en.wikipedia.org/wiki/Damage_control_surgery